Zaječarski okrug, Srbija
Ključne činjenice
Zaječarski okrug se nalazi u istočnom delu Srbije i sastoji se od četiri jedinice lokalne samouprave: Grada Zaječara i opština Knjaževac, Sokobanja i Boljevac. Zaječarski okrug obuhvata 4,09% teritorije Srbije, i učestvuje sa 1,46% u ukupnom broju stanovnika. Okrug se nalazi u Timočkoj krajini, na obroncima Stare planine, uz granicu sa Republikom Bugarskom. Karakteriše ga geografska i klimatska raznovrsnost, kao i obilje prirodnih resursa.
Područje Zaječarskog okruga bogato je prirodnim resursima i kulturnim nasleđem. Stara planina predstavlja najduži planinski venac u Srbiji i proglašena je parkom prirode prve kategorije. Park prirode Stara planina krasi izuzetan biološki diverzitet. Na ovom području živi oko 1200 vrsta i podvrsta, od kojih su 115 endemske vrste biljaka, preko 100 zaštićenih i strogo zaštićenih vrsta, kao i više od 50 vrsta koja se nalaze na listi ugroženih evropskih vrsta. Takođe, tu su i banje i termo-mineralni izvori, veštačka jezera, brojni manastiri i nekoliko antičkih lokaliteta, među kojima je i lokalitet koji se nalazi pod zaštitom UNESKO-a – Feliks Romulijana (rimska carska palata)
Najveći izazov za ovo područje predstavlja dugoročni trend depopulacije. Zaječarski okrug je u poslednjoj deceniji izgubio 19% stanovništva, što je posledica negativnog prirodnog priraštaja i migracije stanovništva. Depopulacija, starenje i gubitak radne snage negativno utiču na perspektivu razvoja regiona, čineći ga manje atraktivnim za investitore.
Zaječarski okrug je relativno nerazvijen i zahvaćen ekonomskom i demografskom depresijom. Njegove komparativne prednosti uključuju poljoprivredu i prehrambenu industriju; bogate rezerve uglja (četiri aktivna rudnika uglja); perspektivu za razvoj turizma, kao i blizinu susednih zemalja (Rumunije i Bugarske), što pruža mogućnost razvoja pograničnog saobraćaja, prekogranične saradnje i razvoja zona slobodne trgovine.
U regionu preovlađuju mala porodična gazdinstva sa usitnjenim zemljišnim parcelama, za koja su najznačajniji stočarstvo, voćarstvo i vinogradarstvo. Tradicionalni poljoprivredni proizvodi, karakteristični za ovu regiju i prepoznatljivi po visokom kvalitetu su lekovito bilje, proizvodi od voća i povrća i med.
Uključeni
partneri
partneri
Living Lab transitions
Sve opštine u Zaječarskom okrugu se suočavaju sa značajnim padom broja stanovnika, što ima značajne društvene, ekonomske i ekološke posledice, kao što su deformacija demografskih i društvenih struktura, smanjenje kvaliteta i dostupnosti socijalnih usluga, gubitak biodiverziteta i promene zemljišnog pokrivača.
Lokalne vlasti u Zaječarskom okrugu su odgovorne i aktivne u rešavanju ovih izazova, razvijajući sopstveni sistem podsticajnih mera podrške za preduzetnike i poljoprivredne proizvođače. Ove mere se razlikuju od opštine do opštine, a neke od njih su:
- Oslobađanje dela naknade za korišćenje građevinskog zemljišta;
- Obezbeđivanje ličnog asistenta koji prati investitora u procesu ulaganja;
- Obezbeđivanje neophodne komunalne infrastrukture (put, voda…) za investitore;
- Odobravanje subvencija za poljoprivredu, subvencije poslodavcima za zapošljavanje nezaposlenih lica, programi obrazovanja radnika, stručne prakse i dugo, kao i pružanje socijalnih usluga licima kojima je neophodna.
Opštine Zaječarskog okruga su poslednjih godina uložile značajne napore u borbi protiv klimatskih promena podržavajući mere i intervencije na stambenim i industrijskim zgradama u cilju veće energetske efikasnosti. Lokalne samouprave su započele i program sufinansiranja za postavljanje solarnih panela za proizvodnju električne energije na porodičnim kućama. Glavni ekološki problemi odnose se na postojanje divljih deponija, nerazvijenost kanalizacionog sistema i vodosnabdevanja u ruralnim područjima. U cilju rešavanja izazova životne sredine i klimatskih promena, lokalne samouprave su postigle sporazum o regionalnoj saradnji u upravljanju otpadom kroz izgradnju regionalne deponije i pokrenule program sufinansiranja za postavljanje solarnih panela za proizvodnju električne energije na porodičnim kućama.
U Zaječarskom okrugu, slično kao i u celoj Srbiji, gradovi i opštine prelaze na digitalne usluge. Telekomunikaciona mreža je dobro razvijena, a sva sela imaju telefonsku mrežu i pristup uslugama mobilne telefonije. Više od 80% stanovništva Zaječarskog okruga ima pristup internetu. Digitalne poslovne usluge nisu široko dostupne i korišćene. Opštine u Zaječarskom okrugu izdvajaju samo između 8.500 i 40.000 evra godišnje za razvoj usluga e-uprave. Međutim, 60% stanovnika Zaječarskog okruga nikada nije koristilo nijednu e-uslugu.
Blog
Dokumenti na Jezik 📄
Slike 📸
